Hoe werkt een studio?

[Rikvanderploeg]

----------

[disckiller]

[FONT=Verdana]Tja, ik zal even een poging wagen.
Als allereerst wil ik er even bij zeggen dat wij bezig zijn als een beginnende studio voor onze eigen band dus veel ervaring heb ik er niet mee.
Ik zal trachten onze werkwijze te beschrijven, helemaal correct zal dit niet zijn aangezien wij nog in de experiment fase zitten aangezien onze apparatuur een maand of 2 oud is.

Wij maken gebruik van een 10 sporen harddisk recorder dus digitaal.

Als allereerst maken wij gebruik van een keyboard voor wat achtergrond geluid, dit kunnen wij als midi opslaan in het keyboard zelf, opnemen via usb op onze 1e computer 1gh , 256mb ram en dan effecten via de computer hier aan geven of we sturen het geluid rechtstreeks naar onze recorder.

De instrumenten en zang sturen wij met de evt tussen komst van effect apparaten rechtstreeks naar de recorder.

Voor de drum maken gebruik van een mengpaneel (helaas moeten we het mengpaneel nu nog huren aangezien wij er nog geen een zelf hebben) om de drum te mixen als voor dit opgenomen wordt, een drumstel heeft namelijk 5 tot 8 microfoons nodig en wij kunnen maar 2 sporen te gelijk opnemen.

Als alles in de recorder op een spoor staat dan gaan we daar me mixen en effecten aan geven.
Evt kunnen wij de 10 sporen afmixen en dit weer wegzetten op een spoor en dan nog eens 9 sporen opnemen ezv. ezv, enkel word elke keer dat we dit doen de kwaliteit wel minder.
Als we alles afgemix hebben zetten we alles op een spoor en spelen het spoor een paar keer af evt kunnen we de mix dan nog weg gooien en het op nieuw afmixen.
Aan het master spoor kunnen we evt ook nog effecten toevoegen.
Als de master dan goed is spelen we deze af en nemen deze op via een glasvezel kabel, je weet wel z'n dts kabel van een dvd speler op de 2e pc 3,2gh, 1gb ram.
Met deze pc kunnen we er evt nog effecten aan geven, met deze pc branden we dan uiteindelijk de song op cd.[/FONT]

[disckiller]

Nou ja, voor als nog hebben we nog geen sporen te kort.
1 drum
2 gitaar
3 gitaar
4 basgitaar
5 zang
6 t/m 10 is voor div instrumenten gemaakt met het keyboard of en zang stem extra.

Het lastige is enkel dat de drum gemixt moet worden tijdens het opnemen om dat we geen 8 sporen drum te gelijk op kunnen nemen en dan de drum kunnen masteren en op een spoor kunnen zetten.
Tja, een recorder met meer ingangen en sporen zal wel leuk zijn, maar nodig is het ook niet echt en je betaald al gouw 1300 euro meer voor een z'n recorder.

[frederic]

Nou ja, voor als nog hebben we nog geen sporen te kort.
1 drum
2 gitaar
3 gitaar
4 basgitaar
5 zang
6 t/m 10 is voor div instrumenten gemaakt met het keyboard of en zang stem extra.

Het lastige is enkel dat de drum gemixt moet worden tijdens het opnemen om dat we geen 8 sporen drum te gelijk op kunnen nemen en dan de drum kunnen masteren en op een spoor kunnen zetten.
Tja, een recorder met meer ingangen en sporen zal wel leuk zijn, maar nodig is het ook niet echt en je betaald al gouw 1300 euro meer voor een z'n recorder.

Alesis HD24 1100€

[disckiller]

Nu is die alesis 24hd toch een heel ander ding, ja ik zeg het eigelijk ook verkeerd, wij hebben geen recorder maar een workstation.
Alesis 24hd http://www.studiodedijk.nl/images/hd24large.jpg

Onze workstation de Boss br 1180hd http://www.raceline.nl/alektro/verhuu8.jpg

De roland vs2000cd die wij evt zullen gebruiken als we op meer sporen over gaan, maar verlopig moeten we ons geld gebruiken om wat anderen dingen te kopen.

http://www.studiodedijk.nl/images/vs2000cd.jpg

[emiel-r]

Als je meer wilt weten over studiotechnologie is er ook kvraudio.com

[Ibvee]

@ disckiller:
Persoonlijk, als ik jou studio zo bekijk was het voor jullie vanaf het begin al handiger en goedkoper geweest als je alles met de computer zou doen. Veel meer mogelijkheden. Kijk maar eens naar m-audio, kleine handige kastjes die protools m-powered ondersteunen, en midi. Met een super el-cheapo keyboard zou je dus al achtergrondgeluidjes kunnen maken wat jullie willen. Het is heel handig uit te breidden, en de mogelijkheden met de computer zijn bijna oneindig.

Maargoed, om even on-toppic te blijven. Er zijn duizenden manieren om op te nemen, maar het meest standaard is:
Er staat een mengtafel die kwa basis niet zoveel afwijkt van een live tafel, alleen soms enorm veel handige mogelijkheden heeft, met als essentieele punt dat ie zoiezo op een groot deel van de kanalen 'direct-outs' heeft, en 'inserts', en verder op bijna elk kanaal dubbele voorversterkers. Elke microfoon of (di met) instrument krijgt een eigen kanaal met 'direct-out'. Aan die 'direct-out' zit een kanaal van de multitrack-recorder aangesloten, dit is een recorder die meerdere kanalen tegelijk kan opnemen en afspelen. Op die manier krijgt ieder kanaal op de mengtafel dus een eigen kanaal op de recorder. Deze recorder kan anoloog zijn (op band dus, dat betekend hoge kwaliteit maar weinig edit-mogelijkheden) of digitaal (dat betekend meestal lagere kwaliteit, maar icm een computer heel veel edit mogelijkheden). Meestal komen de uitgangen van die recorder weer terug op dezelfde kanalen van de mengtafel, maar nu op de andere voorversterkers. De mengtafel heeft aan de main-out dan een master-recorder hangen, die het totaal opneemt.
Je kunt op deze manier een band in totaal in 1 keer opnemen, of bijvoorbeeld eerst de basis, die je dan weer afspeelt op de koptelefoon van de andere muzikanten, die vervolgens hun eigen partij aan de hand van die basis in kunnen spelen. Als je al die 'ruwe' tracks uiteindelijk in je recorder hebt kun je gaan editten, dingen repareren die fout zijn gegaan. Die bijgewerkte tracks speel je weer af, nu komen ze allemaal weer op de mengtafel terug op hun eigen kanaal. Nu kun je rustig een mix op gaan zetten, effecten toevoegen en eq-en zonder dat er iets aan de basis veranderd. De meeste grotere mixers hebben ook automatisering, wat betekend dat je je mix fader voor fader aan de computer kunt voordoen, die het vervolgens nadoet (soms zie je op hele stoere tafels ook wel eens dat de faders dan echt bewegen, maar volgens veel professionals is dat vaak niet eens handig, en die gebruiken alleen het computerscherm om te zien hoe de faders bewegen, dit werkt met VCA faders in de tafel dan). Als je uiteindelijk de mix af hebt speel je de totale mix nog 1x af, en neem je die voor de laatste keer op op de master recorder (anoloog op band, of digitaal meestal op DAT). Dit totaaltje gaat dan meestal naar een 'mastering-studio', waar een andere (gespecialiseerde) technicus de opname mastered, wat betekend dat er nog foutjes worden gerepareerd, de boel een laatste dynamiek en eq aanpassing krijgt zodat het allemaal nog beter klinkt, er soms nog extra stereo effecten aan toe worden gevoegd, fade-in en fade-outs worden gemaakt (als dat nog niet in de gewone studio is gedaan), en alle tracks op elkaar worden afgestemd.
Dan ist cd'tje af.

*er kunnen foutjes in geslopen zijn

[emiel-r]

wat die omzetting en vervorming heb je gelijk. Het hangt af van de kwaliteit van de converters hoe erg die vervorming is. waarschijnljiikk valt het wel mee en na enkele keren slechts meetbaar en nog niet hoorbaar.

direct outs moeten wel degelijk pre fade zijn. en post gain. de reden hiervan is dat je met het gainen elk instrument zo hard mogelijk op kan nemen en dus minder ruis. Het is dan de bedoeling dat je later pas gaat uitmixen met de nog onge'eq'de signalen. anders zou het in een keer goed moeten gaan namelijk. tijdens de opname maak je een tijdelijke mix met je mengpaneel die de bandleden horen en nodig hebben op dat moment. of bij live > het publiek.

wat ik zou doen als de opnames er zijn is lekker in het digitale domein blijven mixen en eq-en en editten en dan alleen naar analoog gaan als je perse die ene eq of dat ene effect wilt gebruiken. Voor de rest zijn er massa's goeie commerciele & freeware plugins geschreven (ook slechte) kijk maar eens rond op eerder genoemde link.

veel psier!!

[Ibvee]

Als je bijvoorbeeld een interface met pc of een HD-recorder gebruikt (beide digitale apparatuur) dan moet je signaal (direct out) van je mengtafel omgezet worden van analoog naar digitaal. Lijkt me niet een probleem met A/D converters, maar wanneer dit signaal uit je interface of HD-recorder komt moet het weer van digitaal naar analoog omgezet worden. Als je dus een paar keer het signaal door je computer of HD-recorder naar je mengtafel (en andersom uiteraard) laat gaan om de nodige bewerkingen uit te voeren, is je signaal al aardig vervormd naar mijn weten door het steeds omzetten van analoog naar digitaal. Hoe zit dit precies?

Je neemt een signaal vrijwel nooit voor de 2e keer op. Je neemt het 1x op, dan heb je de ruwe track, die edit je op de band, of in de computer, die komt er dus niet uit! Effecten, eq's worden allemaal ingesteld op de mengtafel waar elke keer weer het ruwe materiaal op wordt afgespeeld.

En je direct out van je mengtafel moet post-fade zijn anders hebben de EQ en de faders geen invloed op het signaal. Toch zie ik dat bij de meeste live-mengtafels de direct outs pre-fade? Hoe zit dit?

- je neemt ruwe tracks vrijwel nooit met eq'ing op, dat doe je pas bij het afmixen
- op live mixers zijn de direct-outs pre fader, meestal worden deze namelijk voor opname gebruikt, en dan wil je de ruwe tracks hebben, niet rare onregelmatige tracks omdat ze mee zijn geschoven met de zaalmix. Dat moet je anders in de studio allemaal weer gaan repareren.
- Studio mixers hebben meestal dubbele faders, 1 voor de afluistering, en 1 voor de opname. Je kan dan ook kiezen waar je de eq tussen wilt, de afluistering of de opname (in geval van het 'recorden' dan, afmixen wordt de tafel weer andersom gebruikt). Als je dus kiest om de eq tussen de afluistering te zetten, kan je al een klein btje een eq maken om een indruk te krijgen of de track strax goed bruikbaar is, en kan je die track ook al inmixen in de tracks die je al opgenomen hebt. Met de andere fader kan je dan het opname niveau bepalen, die track heeft dan dus geen eq, en wordt dus helemaal ruw opgenomen zodat je er later nog alle kanten mee op kan.

[Ibvee]

Toch snap ik nog niet waarom die direct out pre-fade moet zijn. I.i.g. is het me duidelijk dat de gian post-fade is want anders krijg allemaal vreemde signaal sterktes binnen. Maar als de band speelt en je krijgt bijvoorbeeld het basdrum signaal binnen op kanaal 1. Dan gain je het signaal, maar dan blijf je nog van de eq en de filters af. Je stuurt het signaal naar de hoofdtelefoons van de muziekanten via de auxen en met de fader bepaal je hoe hard het signaal op je interface of HD-recorder komt. Of is dit niet de manier? Je krijgt dan een onbewerkt signaal binnen maar als je het signaal terug stuurt naar je mengtafel dan kun je met de eq en effecten (op insterts of auxen) prutsen. Dit kan niet als je mengtafel een direct out met post-fade heeft. Of moet je dan tijdens het mixen de jumper van je direct out op pre-fade zetten? Lijkt me veel werk om telkens na een opname sessie je mengtafel open te schroeven.

Dit leg ik dus uit in de vorige post, maar wat je even in je achterhoofd moet houden, is dat er nogal wat verschil zit tussen studio en live mengtafels. Zoiezo bepaal je het opnameniveau op een studiotafel dus meestal met een fader, en anders hoef je dus niet bij de jumpers, daar zit op studiotafels dan gewoon een knopje voor. Ook worden er meestal voor de koptelefoons van de band maar 1 mix gemaakt, en in de wat luxere studio's heeft iedere muzikant of paar muzikanten een eigen soort 'mini mixertje' zodat ze zelf een eigen mix kunnen maken. Auxen worden voornamelijk voor effecten gebruikt.

Verder hoeft er voor de betere bands meestal weinig ge-edit te worden in de computer, omdat ze minder foutjes maken enz. en is het voordeel van de computer dat je VST plugins kan gebruiken, randapparatuur in softwarevorm, wat een heleboel mogelijkheden geeft, omdat je geen gigantische effecten racken meer nodig hebt.

[showband]

zonder een basis eq en dergelijke opnemen komt uit de tijd van ' fix it in de mix' .
Gewoon in een keer een goede basis sound op harddisk zetten en daarna met zo min mogelijk knutselen naar elkaar toe trekken tijdens het afmixen. Dat is aanmerkelijk sneller. En zelfs een goedkope analoge mixer zijn tweebandige toonregeling zal vaak aanmerkelijk beter klinken dan 3/4 van de digitale in-kanaal eq van workstations en softwarepaketten. (Die zijn meestal low power omdat er zo veel van tegelijk moeten kunnen draaien)

Kortom, ik ben het helemaal niet eens met 'recht opnemen zonder EQ en later afmixen' praktijken. Dat is voor techneuten en niet voor mensen die muziek maken. Als een microfoon onaangenaam veel hoog heeft dan hoef je echt niet te wachten tot het afmixen. EQ per kanaal is nuttig.

[Ibvee]

zonder een basis eq en dergelijke opnemen komt uit de tijd van ' fix it in de mix' .
Gewoon in een keer een goede basis sound op harddisk zetten en daarna met zo min mogelijk knutselen naar elkaar toe trekken tijdens het afmixen. Dat is aanmerkelijk sneller. En zelfs een goedkope analoge mixer zijn tweebandige toonregeling zal vaak aanmerkelijk beter klinken dan 3/4 van de digitale in-kanaal eq van workstations en softwarepaketten. (Die zijn meestal low power omdat er zo veel van tegelijk moeten kunnen draaien)

Ik ben het met je eens dat als je de mogelijkheid hebt, je beter geen digitale eq kan gebruiken. Tenzij je bijzonder speciale plugins hebt die gewoon beter passen/klinken dan die van je console.

Kortom, ik ben het helemaal niet eens met 'recht opnemen zonder EQ en later afmixen' praktijken. Dat is voor techneuten en niet voor mensen die muziek maken. Als een microfoon onaangenaam veel hoog heeft dan hoef je echt niet te wachten tot het afmixen. EQ per kanaal is nuttig.

Ik vind het handiger om op safe te spelen. De console die ik meestal gebruikt heeft de mogelijkheid om de eq te switchen tussen de monitoring en de recording. Bij het opnemen heb ik de eq op de monitoring staan, en schuif ik het bij zodat het netjes ligt. Ik laat em vervolgens zo staan, en bij het afmixen switch je, en zet je em op de playback waardoor het signaal exact hetzelfde ge-eq-ed wordt, maar omdat ik dan meer tijd heb kan ik het nog iets fijner doen, of misschien zelfs helemaal anders. Het enige verschil is dat je de mogelijkheid hebt om er nog iets compleet anders mee te doen, omdat je de ruwe track hebt, verder hoor je exact hetzelfde. Ik snap niet wat dit met technicus of muzikant zijn te maken heeft, ik ben beide, maar dit vind ik het lekkerst werken.

Verder heeft Tl-audio net een vrij 'basic' console gemaakt die toch wat groter is, en ook een handleiding daarvan op hun site staan. Een van de vele, maar probeer maar eens op www.tlaudio.co.uk .
Voor de grote jongens, kijk op o.a. www.ams-neve.com en www.solid-state-logic.com voor digitaal op www.digidesign.com , dit zijn een beetje de standaarden, maar absoluut niet de enige.

Tenzij je hele dure plugins hebt klinkt een anologe toonregeling meestal beter.
Veel fabrikanten brengen hun apparatuur ook uit als plugin, omdat de losse dingen vaak analoog zijn klinken die meestal toch beter, als ze digitaal zijn is er weinig verschil. Behalve dat de plugin resources van je computer eet, dat je em niet zomaar ergens anders los kan gaan gebruiken, en verkoop brengt niet zoveel op. Voordeel is dat het minder kost.

[showband]

En ik blijf doorvragen: Dus analoge externe fx-apparatuur klinken dus aanzienlijk beter dan VTS-plug-ins? En de analoge toonregeling op een mengtafel klinkt die ook beter dan de digitale versie? Of roep ik nu een oneindige discussie op?

Digitale EQ hoeft niet slechter te klinken dan analoge. Echter als je tientallen kanalen 4-bands volparametrische EQ's in een pentium drie pc onder logic/cubase wil laten draaien? Dan moet er iets minder geavanceerd tewerk gegaan worden. Voor de mééste eq's in computers zal je met een goede eq in een simpel (in mijn geval mackie) mixertje al betere resultaten krijgen. Hoorbaar warmer en 'muzikaler'

Ik heb juist voor compressors en EQ een UAD kaart in mijn pc toegevoegd. Zelfs in een separate processor kan ik maar drie goede digitale EQ's tegelijk laten draaien. (pultec simulaties).

Zolang je financieel/apparatuurtechnisch in een normale wereld werkt zal gewoon direct goed opnemen het geluidsbeeld aanzienlijk verbeteren.

[emiel-r]

Volgens mij moet jij gewoon creatief worden, want voor sommige dingen is geen standaard manier >> bijvoorbeeld >>

Neem je een gitaarpartij waar een delay in moet komen op met delay van de gitarist zijn effecten of voeg je die pas toe wanneer de partijen al zijn opgenomen.

Kan dus beide, een gitarist die zelf een pedaaltje heeft neem je natuurlijk direct op, want dat hoort bij zijn instrument, na de opnames wordt het een andere creatief proces, snappie?

Verder denk ik als ik je vragen zo lees, dat je je maar eens moet verdiepen in de stof, want ik weet zeker dat A) je meer voorkennis nodig hebt om deze antwoorden goed te begrijpen en B) de antwoorden meer vragen bij je zullen oproepen.

Een hele goeie site waar ik zelf met plezier het eea gelezen hebt en waar heel goed uitgelegd wordt is: http://www.popschoolmaastricht.nl. Ik denk dat als je daar het een en ander gaat lezen je al snel vanalles gaat begrijpen.

Veel plezier!

[emiel-r]

ohja en analoge effectapparatuur klinken helemaal niet altijd aanzienlijk beter dan vst plugins, soms zelf helemaal niet. Soms wel, bij dure, soms bij dure ook niet, soms een beetje, soms ligt het eraan welke, dan ligt het er weer aan waarvoor je iets gebruikt, dan heb je het niet over goed of slecht maar over hoe iets klinkt? daar al eens aan gedacht? in termen van verschillende klanken?

Ik hoop door hier flink verwarring te scheppen jou toch te voorzien van een sluitend antwoord over de kwestie externe hardware/vst

al wat het alleen maar om het feit dat het toch vaak alleen om digitale algoritmes gaat en of ze nou in een kastje zitten of in een plugin maakt niks uit, ze worden toch niet meer 'zuinig' geschreven, want computers zijn meer dan krachtig genoeg dezer tijd. en wat analoge effectapparatuur betreft, AD/DA conversie is allang goed genoeg anno 2006, dus dat verschil is ook geen punt meer.

Zo, hiermee deze onzinnige discussie voorgoed de wereld uit hoop ik

dat wou ik nog even zeggen >>> viel SpaB!

(Ohja, de beste reverbs zijn trouwens gewoon digitaal hoor )